Płachetka zwyczajna (Rozites caperata)

Płachetka zwyczajna to grzyb z rodziny twardzikowatych, znany z wyraźnych cech morfologicznych, które pozwalają na łatwą identyfikację. Kapelusz płachetki jest w kształcie półkulistym lub wypukłym, z charakterystycznym, wyraźnie promienistym bruzdami na powierzchni, które są matowe lub lekko błyszczące. Kolor kapelusza może wahać się od jasnożółtego do brązowego, często z ciemniejszymi, wyraźnie zaznaczonymi strefami na powierzchni. W średnicy kapelusz osiąga od 5 do 10 cm. Z wiekiem kapelusz może się lekko spłaszczać, a brzegi kapelusza stają się faliste lub wywinięte do góry.

Blaszki pod kapeluszem są rzadkie, początkowo białe, później przybierają kremowy lub żółtawy kolor. Trzon jest stosunkowo gruby, pełny, białawy lub kremowy, a jego powierzchnia może być lekko włóknista. Miąższ grzyba jest biały, o neutralnym zapachu, z delikatnym, słodkawym smakiem.

Płachetka zwyczajna rośnie w lasach liściastych i mieszanych, zwykle w okresie od późnej wiosny do jesieni, często w towarzystwie buków, dębów lub innych drzew liściastych. Grzyb preferuje wilgotne miejsca, często można go znaleźć na opadłych liściach lub wśród mchu.

Chociaż Płachetka zwyczajna jest uznawana za grzyb jadalny, jej smak i zapach nie są tak intensywne jak innych grzybów leśnych, przez co nie jest tak popularna w kuchni.

---

Uwaga: Grzyb należy zbierać z ostrożnością, ponieważ może być łatwo pomylony z innymi, nie zawsze jadalnymi grzybami o podobnym wyglądzie. Warto się upewnić co do jego identyfikacji przed spożyciem.

Smardz jadalny (Morchella esculenta)

Smardz jadalny to jeden z najbardziej cenionych i poszukiwanych grzybów na całym świecie, szczególnie ze względu na swój wyjątkowy smak i wygląd. Jest to grzyb o charakterystycznym, "plisowanym" kapeluszu, który przypomina odwrócony stożek lub główkę z plastra miodu. Kapelusz smardza jest pękany, o nieregularnych, siateczkowatych bruzdach, które tworzą wyraźne komory. Kolor kapelusza waha się od jasnobrązowego do ciemnobrązowego, a trzon jest biały, cylindryczny, pełny i nieco spłaszczony.

Miąższ smardza jest delikatny i biały, z przyjemnym, lekko orzechowym zapachem. Smardz jadalny rośnie w lasach liściastych i mieszanych, najczęściej w pobliżu drzew liściastych, zwłaszcza dębów i buków, na wiosnę, zwykle w kwietniu i maju, w miejscach o umiarkowanej wilgotności.

Ważne jest, by przed spożyciem dokładnie ugotować smardza, ponieważ na surowo jest trujący i może powodować dolegliwości pokarmowe. Gotowanie lub smażenie w pełni neutralizuje toksyny i pozwala cieszyć się jego wyjątkowym smakiem.

---

Przykład dania: Smardz jadalny w śmietanie

Składniki:

• 300 g świeżych smardzów jadalnych,
• 1 cebula,
• 2 łyżki masła,
• 200 ml śmietany 30%,
• sól, pieprz,
• 1 łyżka posiekanej natki pietruszki,
• 1 łyżeczka soku z cytryny (opcjonalnie).

Przygotowanie:

1. Smardze dokładnie oczyść, usuwając wszelkie zanieczyszczenia, piasek i ziemię. Należy także pamiętać, by grzyby dokładnie umyć i pokroić na mniejsze kawałki.
2. Cebulę obierz i posiekaj drobno.
3. Na patelni rozgrzej masło, dodaj cebulę i smaż na złoty kolor.
4. Dodaj pokrojone smardze i smaż przez kilka minut, aż grzyby staną się miękkie.
5. Wlej śmietanę, dopraw solą, pieprzem i gotuj przez około 5-7 minut, aż sos zgęstnieje.
6. Pod koniec gotowania dodaj sok z cytryny i posiekaną natkę pietruszki.
7. Podawaj danie na gorąco jako dodatek do mięsa lub jako samodzielne danie z pieczywem.

Uwaga: Pamiętaj, aby przed spożyciem dokładnie ugotować smardza, aby pozbyć się ewentualnych toksyn.