Gąska niekształtna (Tricholoma portentosum)

Gąska niekształtna to smaczny grzyb jadalny, który występuje w lasach iglastych i mieszanych, szczególnie na piaszczystych glebach, od późnej jesieni aż do pierwszych przymrozków. Kapelusz grzyba ma średnicę od 5 do 12 cm, a jego powierzchnia jest gładka, lekko śliska, z szarawym lub brązowoszarym kolorem, często z ciemniejszymi smugami lub prążkami. Kształt kapelusza zmienia się w trakcie wzrostu – od wypukłego u młodych grzybów po rozpostarty, czasem z lekko wklęsłym środkiem u starszych.

Blaszki są jasnożółte, gęste i przyrastające do trzonu. Trzon jest walcowaty, pełny, jasnożółty u podstawy, a u góry może być białawy lub kremowy. Miąższ grzyba jest biały, o delikatnym zapachu, lekko owocowym, i łagodnym smaku.

Gąska niekształtna jest ceniona w kuchni za swój delikatny smak i uniwersalność, ale wymaga starannego oczyszczenia, ponieważ łatwo gromadzi piasek i inne zanieczyszczenia.

---

Przykład dania: Gąska niekształtna duszona w śmietanie

Składniki:

• 300 g gąsek niekształtnych,
• 1 cebula,
• 2 łyżki masła,
• 200 ml śmietany 18% lub 30%,
• sól, pieprz,
• 1 łyżeczka soku z cytryny,
• natka pietruszki do dekoracji.

Przygotowanie:

1. Gąski dokładnie oczyść z piasku i innych zanieczyszczeń. Pokrój na mniejsze kawałki.
2. Cebulę obierz i drobno posiekaj.
3. Na patelni rozgrzej masło, dodaj cebulę i smaż, aż stanie się złocista.
4. Dodaj gąski do cebuli i smaż na średnim ogniu przez około 10 minut, aż grzyby puszczą wodę.
5. Wlej śmietanę, dopraw solą, pieprzem i sokiem z cytryny. Duś całość na małym ogniu przez kolejne 10 minut, aż sos zgęstnieje.
6. Podawaj danie posypane świeżą natką pietruszki, jako dodatek do kasz, ziemniaków lub makaronu.